Huiszwaluw

Huiszwaluwen – met hun prachtige blauwglanzende kop en rug – vinden op het boerenerf hun voedsel: grote hoeveelheden insecten. Ze bouwen er ook hun nest met zand en klei onder de dakrand van de schuur of het huis. Het aantal huiszwaluwen is sterk afgenomen, maar herstelt zich gelukkig weer wat. Als u zorgt voor plekken voor een nest en voedsel kan dat herstel doorzetten.

Zo doet u iets voor de huiszwaluw

Makkelijke maatregelen

1

Nestkasten voor vogels ophangen

Maak een nestkast voor vogels. Op internet vindt u verschillende bouwtekeningen, bijvoorbeeld van de Vogelbescherming). Of schaf een nestkast aan (klik hier voor meer info).


Onderhoud:
maak de nestkast ‘s winters schoon

  • Grauwe vliegenvanger: Hang de kast in een boom of aan de buitenmuur van de schuur of het huis. Bevestig de kast op minstens twee meter hoogte. De windrichting is bij voorkeur noord of oost.
    Kosten: zelf maken of aanschaf: 8 – 15 euro
  • Huiszwaluw: Plaats een kunstnest of een steun onder de dakrand. Zo heeft u invloed op waar de zwaluw zijn nest bouwt. Zoek een plek uit waar u geen last heeft van de zwaluwpoep.
    Kosten: zelf maken of aanschaf: 10 – 15 euro
  • Ringmus: Hang de nestkast buiten in een boom of aan een muur, op minstens 2 meter hoogte. Kies voor een muur die naar het oosten of noorden is gericht.
    Kosten: zelf maken of aanschaf: 9 -20 euro
  • Steenuil: Hang de nestkast op een rustige plek, aan een alleenstaande boom of aan de gevel van een schuur met ochtendzon.
    Kosten: zelf maken of aanschaf: 145 euro
  • Kerkuil: Hang een nestkast op in een schuur. Kies een plek hoog in de nok en zorg dat deze plek altijd toegankelijk is. Laat bijvoorbeeld de schuurdeur of een raampje open staan, of maak een opening in de gevel.
    Kosten: zelf maken of aanschaf: 100 euro
2

Zorgen voor natte plekken waar boerenzwaluwen nestmateriaal vinden

Hou enkele plassen of natte plekken bij de kuilvoerhoop en bij ingangen van weilanden in stand. Boerenzwaluwen verzamelen hier nestmateriaal. Doe dit vooral in april-mei als ze hun nest maken. Voeg extra water toe als de modderplek opdroogt, zeker op plekken waar u ziet dat de boerenzwaluwen al materiaal verzamelen.

Kosten: gering

Onderhoud: geen. Vul water aan als de modderige plek dreigt op te drogen.

Goed voor:

Boerenzwaluw, Huiszwaluw
3

Huiszwaluwen tolereren onder uw dakranden

Verdrijf huiszwaluwen op uw erf niet door (beginnende) nesten weg te halen. Hang om eventuele overlast van poep te voorkomen een plankje onder de nesten. Dat voorkomt dat muren en ramen vuil worden.

Let op: haal ook oude nesten niet weg. Huiszwaluwen gebruiken hun oude nest graag opnieuw of bouwen er nieuw nest tegenaan.

Kosten: gering, als u afvalhout gebruikt.

Onderhoud: geen.

Goed voor:

Huiszwaluw

Meer doen

4

Een natuurvriendelijke oever aanleggen

Geef de sloot vanaf net onder de waterlijn een flauw oplopend talud. Hoe flauwer, hoe beter, want op een flauwe oever maken soorten als de dotterbloem de meeste kans (de meeste sloten bieden alleen maar een smalle strook rond de waterlijn als groeiplek). De ideale oever heeft een verhouding van 1:3 of meer.

Kosten: gering bij gebruik eigen materieel. Door een loonwerker: vergraven van 1,5-3 kuub per meter oever (kosten 5-10 euro per strekkende meter). Met de grond kunt u elders natte plekken ophogen.

Onderhoud: jaarlijks in september-november de helft van de oever opschonen, de andere helft laten staan.

Deze soorten helpt u zo ook

  • Vissen zoals de bittervoorn, kleine modderkruiper en zeelt.
  • Broedvogels zoals de boerenzwaluw, huismus en ringmus.
  • Zoogdieren zoals de hermelijn en wezel.
  • Planten als dotterbloem, gele lis en waterdrieblad.

Goed om te weten over de huiszwaluw

Zo herkent u ze:

  • V-vormige staart.
  • Blauwglanzende kop en rug, witte borst en witte stuit (nb: een boerenzwaluw heeft een rode kop).
  • Korte, stompe snavel.
  • Kwetterende zang.

Zo leven ze:

  • De huiszwaluw is een trekvogel. In Nederland zien we hem in de zomermaanden, tussen april/mei en augustus/september.
  • Ze maken hun nesten aan gebouwen en bruggen. Ze komen vooral voor in natte gebieden. Rond de meren, plassen en rivieren vinden ze de meeste vliegende insecten, die ze op grote hoogte uit de lucht pikken.

Broeden en opvoeden:

  • Huiszwaluwen broeden in kolonies, tussen mei en augustus.
  • Hun nesten bouwen ze onder dakranden en bruggen.
  • Meestal leggen ze één legsel per jaar, maar soms ook twee of drie keer. Dat hangt er vanaf hoeveel er te eten is.

Waar komen ze voor & hoe gaat het?

Huiszwaluwen zijn in heel Nederland te vinden, maar vooral in gebieden met veel water. Dat is te zien op de kaarten van SOVON. Sinds 1970 is het aantal zwaluwen sterk afgenomen. Rond de eeuwwisseling is enig herstel te zien.

Meer informatie en hulp

Op de website van Vogelbescherming Nederland vindt u meer informatie over de huiszwaluw.

Voor grotere maatregelen is regelmatig subsidie beschikbaar. Informeer daarnaar bij het agrarisch collectief in uw regio (klik hier voor meer informatie).

Heeft u vragen over soorten en maatregelen? Een lokale natuur- of landschapsvereniging helpt u vaak graag verder.