Steenuil

De steenuil is de kleinste uilensoort die in Nederland broedt. Ze zijn niet veel groter dan een merel. Het boerenerf is altijd dé plek geweest waar ze graag verblijven. Ze vinden er nestplekken in schuren en oude bomen, en voedsel in het grasland. Met enkele eenvoudige maatregelen op uw erf zorgt u ervoor dat de steenuil zich welkom blijft voelen op uw erf  –  en daarmee in onze regio.

Overzicht dieren & planten Volgende dier of plant

Zo doet u iets voor de steenuil

Makkelijke maatregelen

1

Nestkasten voor vogels ophangen

Maak een nestkast voor vogels. Op internet vindt u verschillende bouwtekeningen, bijvoorbeeld van de Vogelbescherming). Of schaf een nestkast aan (klik hier voor meer info).


Onderhoud: maak de nestkast ‘s winters schoon

  • Grauwe vliegenvanger: Hang de kast in een boom of aan de buitenmuur van de schuur of het huis. Bevestig de kast op minstens twee meter hoogte. De windrichting is bij voorkeur noord of oost.
    Kosten: zelf maken of aanschaf: 8 – 15 euro
  • Huiszwaluw: Plaats een kunstnest of een steun onder de dakrand. Zo heeft u invloed op waar de zwaluw zijn nest bouwt. Zoek een plek uit waar u geen last heeft van de zwaluwpoep.
    Kosten: zelf maken of aanschaf: 10 – 15 euro
  • Ringmus: Hang de nestkast buiten in een boom of aan een muur, op minstens 2 meter hoogte. Kies voor een muur die naar het oosten of noorden is gericht.
    Kosten: zelf maken of aanschaf: 9 -20 euro
  • Steenuil: Hang de nestkast op een rustige plek, aan een alleenstaande boom of aan de gevel van een schuur met ochtendzon.
    Kosten: zelf maken of aanschaf: 145 euro
  • Kerkuil: Hang een nestkast op in een schuur. Kies een plek hoog in de nok en zorg dat deze plek altijd toegankelijk is. Laat bijvoorbeeld de schuurdeur of een raampje open staan, of maak een opening in de gevel.
    Kosten: zelf maken of aanschaf: 100 euro

Goed voor:

Kerkuil, Ringmus, Huiszwaluw, Grauwe vliegenvanger, Steenuil
2

Een hoekje of strook grasland laten verruigen

Moeilijk bewerkbare, ongebruikte stukjes van uw grasland kunt u laten verruigen door er niet meer te maaien. Een klein hoekje doet al heel veel. Kies bij voorkeur een plek langs een houtwal, bosje of sloot. De kleine vuurvlinder vindt voedsel bij de bloeiende planten en zet zijn eieren af op zuringsoorten.

Kosten: gering

Onderhoud: eens in de 3 jaar maaien. Maai het liefst in de zomer. Als u in of net voor de winter niet meer maait, kunnen de rupsen en poppen van de kleine vuurvlinder (en andere vlinders van het grasland) overleven.

Goed voor:

Kerkuil, Patrijs, Egel, Putter, Kleine vuurvlinder, Ringmus, Hermelijn, Kleine watersalamander, Grauwe vliegenvanger, Steenuil
3

Wat mest laten liggen

Laat wat mest liggen in een hoek van een perceel. Dit trekt veel kevers en andere insecten aan, belangrijk voedsel voor de steenuil.

Kosten: gering

Goed voor: steenuil

Goed voor:

Steenuil

Meer doen

4

Knotwilgen aanplanten

Zet een paar knotwilgen langs een rand van een sloot of perceel. Hoe langer de rij, hoe beter. Vooral oudere knotwilgen zijn een ideale broedplek voor steenuilen.

Kosten: gering, als u zelf (in nattere gebieden) jonge wilgentaken in de grond steekt die weer kunnen uitlopen. Plantgoed kopen: 1 euro per stuk.

Onderhoud: snoei 1 x per 3 tot 5 jaar ‘s winters de takken tot op de knot. Maak van het snoeihout een takkenhoop of takkenril.

Goed voor: steenuil

Goed voor:

Steenuil

Deze soorten helpt u zo ook

  • Vogels zoals de kerkuil, patrijs, geelgors, en putter.

  • Zoogdieren zoals wezel en hermelijn.

Kerkuil

Goed om te weten over de steenuil

Zo herkent u ze:

  • Verenpak met witte streepjes en (grijs)bruine vlekken.
  • Felgele ogen.
  • Niet veel groter dan een merel.
  • Favoriete zitplek: paaltjes of een andere verhogingen.
  • Een ‘golvende’ vlucht als ze naar een zitplek vliegen.

Zo leven ze:

  • Ze blijven meestal het hele jaar in de buurt van hun broedplek: in een oude boom (wilg, fruitboom), schuren of een nestkast.
  • Ze jagen ook overdag actief, zeker van mei tot juli als ze jongen hebben.
  • Ze eten vooral muizen, maar ook andere kleine zoogdieren, kleine vogels en insecten (kevers, nachtvlinders, regenwormen).
  • Ze zitten graag in de zon, op een plek uit de wind.

Broeden en opvoeden:

  • 1 x per jaar, van half april tot half mei. Soms nog een keer in juni.
  • De ouders verzorgen de jongen 1 maand in het nest en nog 6 à 7 weken buiten het nest.
  • De jongen vestigen zich meestal binnen een straal van 10 km van hun geboorteplek.

Waar komen ze voor & hoe gaat het?

Deze kaart laat zien waar koppels steenuilen voorkomen.

Het aantal steenuilen neemt flink af sinds 1990. Een van de oorzaken is het verdwijnen van (oude)schuurtjes, houtwallen en hoogstamboomgaarden, waardoor ze minder broedplekken vinden. De steenuil staat daarom op de Rode Lijst van Nederlandse broedvogels (lijst met bedreigde of kwetsbare soorten).

Meer informatie en hulp

Meer informatie vindt u op Steenuil.nl en op de website van Vogelbescherming Nederland.

Voor grotere maatregelen is regelmatig subsidie beschikbaar. Informeer daarnaar bij het agrarisch collectief in uw regio.

Voor een nestkast en vragen kunt u terecht bij de lokale steenuilenwerkgroep. Is die er niet? Een lokale natuur- of landschapsvereniging kan u ook vaak verder helpen.