Maak een nestkast voor vogels. Op internet vindt u verschillende bouwtekeningen, bijvoorbeeld van de Vogelbescherming). Of schaf een nestkast aan (klik hier voor meer info).

Onderhoud: maak de nestkast ‘s winters schoon

• Grauwe vliegenvanger: Hang de kast in een boom of aan de buitenmuur van de schuur of het huis. Bevestig de kast op minstens twee meter hoogte. De windrichting is bij voorkeur noord of oost.
  Kosten: zelf maken of aanschaf: 8 – 15 euro
• Huiszwaluw: Plaats een kunstnest of een steun onder de dakrand. Zo heeft u invloed op waar de zwaluw zijn nest bouwt. Zoek een plek uit waar u geen last heeft van de zwaluwpoep.
  Kosten: zelf maken of aanschaf: 10 – 15 euro
• Ringmus: Hang de nestkast buiten in een boom of aan een muur, op minstens 2 meter hoogte. Kies voor een muur die naar het oosten of noorden is gericht.
  Kosten: zelf maken of aanschaf: 9 -20 euro
• Steenuil: Hang de nestkast op een rustige plek, aan een alleenstaande boom of aan de gevel van een schuur met ochtendzon.
  Kosten: zelf maken of aanschaf: 145 euro
• Kerkuil: Hang een nestkast op in een schuur. Kies een plek hoog in de nok en zorg dat deze plek altijd toegankelijk is. Laat bijvoorbeeld de schuurdeur of een raampje open staan, of maak een opening in de gevel.
  Kosten: zelf maken of aanschaf: 100 euro

NB: In Overijssel zijn steenuilenwerkgroepen en kerkuilenwerkgroepen actief. Zij verstrekken vaak kosteloos nestkasten en helpen bij het ophangen van de kasten.

Maak of koop een vleermuiskast en hang die buiten aan de schuur of het huis, of in een boom. Of hang hem binnen in een open schuur of op een verlaten zolder. Bevestig de kast minstens op 3 meter hoogte. Op de buitenplek is de windrichting bij voorkeur west of zuid.

Kosten: gering, bij zelf maken van afvalhout met hulp van een bouwtekening (klik hier voor info).

Kosten: bij aanschaf: 25-50 euro per stuk (o.a. via deze site).

Onderhoud: 1 keer per jaar ’s winters schoonmaken.

Leg een stapel snoeihout op een rustige plek op het erf. Ook een composthoop is een prima schuilplek voor een egel. Let bij het omzetten van de composthoop op dat u geen egel verwondt.

Kosten: gering

Onderhoud: jaarlijks wat snoeihout erbij.

Boerenzwaluwen broeden graag in de schuur. Kunnen ze nu niet binnenkomen? Zet de schuurdeur op een kier, verwijder (een deel) van een raam of maak een opening in een deur. Maak die opening op minimaal 2 meter hoogte. De zwaluwen kunnen dan buiten het bereik van katten in- en uit vliegen.

Kosten: gering

Leg in het najaar alle gevallen bladeren en takken op één (rustige) plek op het erf. Laat de bladhoop liggen tot in april of langer. Zo biedt u egels een overwinteringsplek, en een schuilplek voor het hele jaar als u de bladhoop gewoon laat liggen.

Kosten: gering

Onderhoud: jaarlijks wat bladeren en takken erbij.

Een omgevallen boom in een houtwal is een goede schuilplek voor de watersalamanders.

Kosten: gering

‘Graafbijen’ maken nestjes in wit zand of in hout. Kieper een kruiwagen met wit zand op een (zonnige) plek die u niet gebruikt. Of leg een stapel snoeihout op een rustige plek.

Kosten aanleg: gering

Onderhoud: trek ‘s winters het onkruid uit het zand. Zo zijn er in het nieuwe jaar weer open en zonnige plekken.

Maak een donker hoekje op de hooizolder door een aantal hooibalen zo te stapelen dat er een holte vrij blijft. Of maak een donkere plek in de nok van de schuur door een plank vast te maken tussen twee evenwijdig lopende nokbalken. Een donkere ruimte van 0,5-1 meter lang is al voldoende. Belangrijk is dat er geen roofdieren als katten en steenmarters bij kunnen komen.

Kosten: gering, het kan met afvalhout.

Onderhoud: geen.

Timmer een houten kast of krat en vul die met oude rietstengels en blokken hout/stammetjes met ingeboorde gaatjes (5-12 cm diep, verschillende afmetingen van 2-8 mm). Zet de kast (op pootjes) op een zonnige plek. Een kratje kunt u vastschroeven aan de muur, ook op een zonnige plek. Zorg dat er geen water in de stengels of in het hout kan lopen. Bekijk een handleiding en praktische tips voor het maken van het bijenverblijf.

Kosten: gering als u gebruik maakt van beschikbare materialen.

Kosten aanschaf: 25-45 euro (check bijvoorbeeld deze site).

Onderhoud: vervang een bijenverblijf waar weinig activiteit meer te zien is (vaak na enkele jaren). Zet het oude nog een jaar op een schaduwplek zodat de laatste bewoners het kunnen verlaten. Of vul de inhoud weer aan.

Vaak is een schroef of spijker in een muur voor een boerenzwaluw al voldoende om een nest te bouwen. Sla dus op minimaal 2 meter hoogte wat schroeven of spijkers in de muur. Of hang speciale nestkommen of -steuntjes op plekken waar u geen last krijgt van de vogelpoep.

Kosten: gering voor spijkers/schroeven aanbrengen.
Aanschaf neststeun of -kom: 8-10 euro per stuk (check bijvoorbeeld deze site).

Elk rommelhoekje op het erf, hoe klein ook, is een welkome overwinteringsplek. Zet een rij tegels of dakpannen rechtop tegen een muurtje. Of leg een stapel oude planken of pallets neer. Laat de tegels of het hout overwoekeren door gras, dat houdt de plek vochtig en het trekt slakken en wormen aan (voedsel voor de salamander).

Kosten aanleg: gering

Onderhoud: geen

Broeihopen maakt u aan de rand van een sloot, singel of bomenrij, het liefst half in de schaduw. Hoe groter de hoop, hoe beter. In de broeihoop mengt u verschillende materialen: start met een aantal decimeters blad, vervolgens eventueel een laag paardenmest en daarop wat takken. Dek de hoop vervolgens af met bladeren. Het is belangrijk dat de hoop bij aanleg vochtig is want dan kan er broei (warmte) ontstaan. Meer instructies vindt u op de site van RAVON.

Kosten aanleg: gering

Onderhoud: zet in maart-april of in oktober de broeihoop om en vul hem aan. Misschien vindt u eischalen van het afgelopen jaar, de slang zet die op 20 tot 60 cm diep af.

Breng hoog tegen een bestaande gevel een extra buitenlaag aan. Vleermuizen vinden een schuilplek in de tussenruimte die zo ontstaat. Een betimmering van 0,5-1,5 m hoog is genoeg. De breedte van de tussenruimte mag tussen 2,5-6 cm zijn. De gevelbetimmering wordt vaak snel gevonden door vleermuizen!

Kosten: gering, als u afvalhout gebruikt. Bij aanschaf materiaal: 10-50 euro.

Laat een hoop van stenen liggen of maak er een stapel van op een rustig plekje op het erf. Zo’n stapel is een aantrekkelijke overwinterplek voor de ringslang.

Kosten aanleg: gering

Onderhoud: niet nodig